Als we goed opletten dan zien we dat mensen best wel vaak totaal anders kijken naar een gezamenlijk onderwerp/activiteit. Spelen er ook nog gevoelens, emoties en doelstellingen mee, dan is een meningsverschil of conflict snel geboren. Of dat nu privé of werkgerelateerd is maakt niet zoveel uit, de ontwikkeling van het conflict volgt de lijn zoals hieronder beschreven.

De Escalatieladder

De ‘’escalatieladder’ is bedacht door de Oostenrijkse politicoloog en antroposoof Friedrich Glasl. Dit model beschrijft de stappen waarlangs een conflict zich ontwikkelt, en laat zien op welk punt de partijen zich bevinden.

Drie fasen en drie stappen
De escalatieladder bestaat uit drie fasen, elk onderverdeeld in drie stappen.

1. De rationele fase
   De eerste fase is de ‘Rationele fase’. Alles is gericht op een win-win situatie. In dit stadium gaat het over een meningsverschil, er is ruimte om naar elkaar te luisteren en er is begrip voor elkaar.
2. De emotionele fase
   De tweede fase is de ‘Emotionele fase’. Alles is nu gericht op een win-lose situatie. Het gaat hier niet meer om begrip voor elkaar, nu komt emotie om de hoek kijken. Er is verdriet, boosheid, angst en die nemen de overhand. Komen tot een oplossing? Nee, echt niet. Hier gaat het om winnen ten koste van de ander.
3. De vechtfase
   De laatste fase, de derde fase, is de ‘Vechtfase’. Alles is nu gericht op een lose-lose situatie. Als partijen in deze fase belanden is er haast geen redden meer aan. Er zijn geen gesprekken meer met elkaar. Het conflict is zodanig geëscaleerd dat de partijen niet meer in één ruimte kunnen zijn. Het gaat om strijd! De ander MOET verliezen ook al kost je dat je eigen kop.

De-escalatie

Het model kan ook gebruikt worden om de boel te laten de-escaleren. Zodra je weet in welke fase partijen zich bevinden, kunnen stappen gezet worden om tot een oplossing te komen.

Met sprongen omlaag en met stapjes omhoog

Er is wel een belangrijke wetmatigheid die dan een rol gaat spelen: de ladder afdalen gaat met sprongen en de ladder weer omhoog voor het verbeteren van de relatie gaat met stapjes. Daarbij is de hulp van professionele begeleiding vaak noodzakelijk.