Manipulatie

Het komt meer voor dan je misschien denkt, zeker ook op de werkvloer. Heb jij het in de gaten wanneer je een bepaalde richting op wordt geduwd die niet de jouwe is?
Dit zijn 11 signalen waaraan je dat kunt merken:

• Je wordt overvoerd met informatie, zodat je de ander als een expert ziet, en je daarom eerder zult aannemen wat hij of zij verkondigt.
• Feiten worden verdraaid, bijvoorbeeld over wat jij wel of niet gezegd zou hebben. Als je de ander daarmee confronteert, dan wuift die dat weg en/of geeft jou het gevoel dat het allemaal aan jou ligt.
• Blokkades worden opgeworpen voor jouw plannen, ideeën of verzoeken, zodat je het uiteindelijk opgeeft.
• Manipulatoren spreken harder, inclusief bijbehorende dwingende lichaamstaal. Met de hoeveelheid decibels proberen ze hun boodschap letterlijk kracht bij te zetten. Het kan een intimiderend effect op jou hebben.
• Mensen die jou voor hun karretje willen spannen, verstrekken negatieve informatie met de bedoeling je te verrassen en uit balans te brengen.
• Ze stellen ultimatums: strakke deadlines of eisen, gekoppeld aan een ‘take it or leave it’ benadering. Jou wordt weinig keuzeruimte gelaten. Het geeft hen controle over jou.
• Ze proberen in te spelen op jouw onzekerheden, zodat zij de overhand houden. Bijvoorbeeld door denigrerende of kritische opmerkingen tegen je te maken, zodat jij het gevoel krijgt dat je het niet goed doet. En als je daar iets over zegt, dan krijg je te horen dat jij niet tegen een grapje kunt. Met andere woorden; het ligt allemaal aan jou.
• Je wordt openlijk veroordeeld. Manipulatoren stralen uit dat er iets fundamenteel mis is met jou, zodat jij aan jezelf gaat twijfelen.
• Ze negeren je of reageren met desinteresse wanneer je probeert om oprechte communicatie tot stand te brengen. Ze laten je bijvoorbeeld wachten, opnieuw om je een onzeker gevoel te geven.
• Ze blijven ontkennen, zeggen geen idee te hebben waar je het over hebt, zodat ze niet hoeven te erkennen wat er echt aan de hand is, en er ook niet met je over in gesprek hoeven.
• Ze spelen graag het slachtoffer. Ze blijven volhouden dat het allemaal aan jou ligt, om de aandacht van henzelf af te leiden. Ze zijn vaak defensief.

Controle

De (soms bewuste, soms onbewuste) strategieën kunnen meer expliciet zijn, of subtieler van aard. Het doel van manipulatie is altijd hetzelfde: controle over jou. En dat komt voort uit een gebrek aan zelfvertrouwen, ook al ziet het er in jouw ogen misschien juist uit als het tegenovergestelde.

Het geheim

Het goede nieuws is: iedereen kan leren om hiermee om te gaan. Zodra je ervoor kiest niet mee te gaan in de onderliggende aanname, verliest de manipulator zijn grip op je.

Stel, bijvoorbeeld dat iemand zegt: ‘ah, jij bent gewoon dom!’. De onderliggende aanname is, dat jij het erg vindt om dom genoemd te worden. Als dat je geen bal interesseert, hetzij vanwege de persoon die het zegt, hetzij omdat je gewoon weet dat je niet dom bent, dan heeft die ander geen macht meer over jou. Macht over jou is niet is wat een ander neemt, het is iets wat jij weggeeft. Want in principe ben jij de enige die macht heeft over jou. Als je dat echt tot je door laat dringen, geeft dat zelfvertrouwen. En dan verliezen manipulerende mensen hun grip op je.